Zabytek
Zabytek – w języku potocznym – każdy wytwór działalności człowieka, będący świadectwem minionej epoki (pamiątką przeszłości), posiadający wartość historyczną, artystyczną lub naukową, przy czym kryterium czasu powstania, choć najważniejsze, nie przesądza o zdefiniowaniu zabytku. Nauki humanistyczne, a w szczególności historia sztuki nie stworzyły jednej, uniwersalnej definicji zabytku przydatnej wszystkim naukom.
W Europie kwestie legalne związane z zabytkami są regulowane m.in. przez Kartę Wenecką.
Najważniejsze zabytki w skali światowej znajdują się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Międzynarodowym znakiem rozpoznawczym zabytków mającym je chronić w razie konfliktu zbrojnego jest tarcza skierowana ostrzem w dół, podzielona wzdłuż przekątnych na cztery pola, dwa błękitne i po bokach dwa białe (art. 16 Konwencji UNESCO o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisanej w Hadze 14 maja 1954 r. (Dz.U. 1957 nr 46 poz. 212). Autorem międzynarodowego znaku graficznego obiektów zabytkowych podlegających ochronie jest Polak Jan Zachwatowicz.
Za bezprawne użycie znaku w czasie działań zbrojnych grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat (Kodeks karny (1997), art. 126 § 2).
Zabytki w Polsce[edytuj | edytuj kod]
Według art. 3 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami zabytkiem jest nieruchomość (np. pojedynczy budynek, cmentarz, historyczny układ urbanistyczny lub krajobraz kulturowy) albo rzecz ruchoma (np. dzieło sztuki użytkowej, obraz, rzeźba, znalezisko archeologiczne – np. artefakt), ich części lub zespoły rzeczy, które są dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowią świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, a których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na swoją wartość artystyczną, naukową lub historyczną. Obiekty takie mogą być wpisane do rejestru zabytków prowadzonego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- dobra kultury
- konserwacja zabytków
- pojazd zabytkowy
- National Historic Landmark
- Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Lista zabytków światowych UNESCO
- E. Charymska, Zabytki i dzieła sztuki, jako przedmioty ochrony, "De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności" 1(1)/2015, s. 31-46.
- Potrzeba i tradycja znakowania zabytków. Znak Błękitnej Tarczy na warszawskich zabytkach
- Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 23 lipca 2003 (tekst jednolity)
© Materiał pochodzi z Wikipedia i jest na licencji GFDL