Virtual International Authority File

Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączeniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Potrzebę międzynarodowej współpracy w zakresie tworzenia i utrzymywania kartotek wzorcowych zauważono jeszcze w latach 70. XX wieku. Zaproponowano wówczas, aby narodowe agencje bibliograficzne odpowiadały za tworzenie haseł dla własnych autorów i w ten sposób stworzona baza mogłaby być stosowana w pozostałych krajach. Jednak różnice kulturowe (m.in. różnice w sposobie katalogowania czy używanie różnych alfabetów) nie pozwoliły na powodzenie tego projektu. Kolejnym pomysłem usprawnienia wymiany rekordów kartoteki haseł wzorcowych w skali międzynarodowej było wprowadzenie International Standard Authority Data Number, czyli numeru, który identyfikowałby hasło w skali globalnej. Ponieważ wymagałoby to powstania instytucji, która zajmowałaby się nadawaniem i nadzorowanie poprawności stosowania okazało się trudne do zrealizowania[1]. Pomysł stworzenia VIAF powstał w 1998 roku. Biblioteka Kongresu i Niemiecka Biblioteka Narodowa podjęły współpracę, aby sprawdzić możliwość powiązania ze sobą haseł osobowych w prowadzonych kartotekach. Za stronę techniczną miało być odpowiedzialne OCLC[1]. Podczas odbywającej się w Berlinie w 2003 roku Konferencji IFLA Biblioteka Kongresu i Niemiecka Biblioteka Narodowa podpisały porozumienie, które stało się początkiem VIAF (Międzynarodowej Kartoteki Haseł Wzorcowych). W 2007 roku do projektu dołączyła Francuska Biblioteka Narodowa, a w następnych latach przyłączały się inne biblioteki[2].

Zasady współpracy[edytuj | edytuj kod]

  • rekordy kartoteki haseł wzorcowych oraz rekordy bibliograficzne, w których je zastosowano biblioteka współpracująca przesyła do OCLC (Online Computer Library Center)[2].
  • hasła pochodzące z różnych kartotek są dopasowywane i rozbudowywane o właściwe dane. Służą do tego specjalne algorytmy[2].
  • w zdefiniowanych polach są umieszczane dane, a hasła występujące w różnych kartotekach są automatycznie synchronizowane[2].
  • użytkownik może przeszukiwać kartoteki wzorcowe według haseł osobowych, kooperatywnych, geograficznych i tytułów ujednoliconych[2].

Rada VIAF[edytuj | edytuj kod]

Rada VIAF odpowiada za politykę i funkcjonowanie VIAF. Wyznacza zasady wyboru nowych uczestników. Promuje efektywne i odpowiednie wykorzystanie VIAF. Natomiast hostingiem, oprogramowaniem i danymi dla VIAF zarządza OCLC. Swojego pełnomocnika do Rady może wyznaczyć każdy dostawca VIAF. Również OCLC wyznacza osobę kontaktową, która wchodzi w skład Rady. Na czele Rady stoi prezes. Podczas dorocznego spotkania Rady, które odbywa się w piątek przed Kongresem Światowej Biblioteki i Informacji IFLA jest wybierany nowy prezes, który przez rok pełni rolę elekta zanim obejmie stanowisko[3][4].

Prezesi Rady[edytuj | edytuj kod]

VIAF a Wikidane[edytuj | edytuj kod]

W 2012 roku w angielskojęzycznej Wikipedii został uruchomiony projekt automatycznej identyfikacji haseł osobowych w Wikipedii, w bazie VIAF. Inicjatorami tych działań byli wikipedyści pracujący w OCLC i Biritsh Library. Aby móc to zrealizować powstał VIAFbot23, który umieścił identyfikatory VIAF w ponad 250 tysiącach haseł osobowych. Podobne działania podjęto w niemieckojęzycznej Wikipedii. Informacje VIAF pojawiają się automatycznie w module kontrola autorytatywna[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Śnieżko L. 20 kartotek za jednym kliknięciem, czyli VIAF – Wirtualna Kartoteka Haseł Wzorcowych Tytuł Ujednolicony 2012 nr 7 s.
  2. ↑ a b c d e Jóźwiak J. Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi informatycznych do opracowania zbiorów i współtworzenia katalogu centralnego NUKAT [dostęp 2019-06-10].
  3. ↑ VIAF Council, OCLC, 17 października 2018 [dostęp 2019-06-10] (niem.).
  4. ↑ Marta Cichoń prezesem Rady VIAF, Biblioteka Narodowa [dostęp 2019-06-10] (pol.).
  5. ↑ (PDF) Integracja kartotek haseł wzorcowych nazw osobowych w semantycznej bazie wiedzy Wikidane, ResearchGate [dostęp 2019-06-10] (ang.).

© Materiał pochodzi z Wikipedia i jest na licencji GFDL

Losowe treści:

Wydarzenia

W Moskwie odsłonięto pierwszy w Rosji pomnik Jana Pawła II. Ma ponad 1,8 m wysokości i waży dwie tony.

Rocznice

1871 – zmarł Charles Babbage, angielski, matematyk i mechanik, twórca maszyny analitycznej

1976 – premiera filmu Brunet wieczorową porą

Muzyka

21 listopada ukaże się nowy singiel wokalistki zatytułowany "Marry The Night". Artystka zaprezentowała właśnie okładkę nowego singla. Na singlu usłyszymy także prawdopodobnie kilka remiksów. Jak zdradziła piosenkarka, "Marry The Night" opowiada o jej miłości do swojego rodzinnego miasta.

Sport

Adam Małysz zabierze do Maroka swoją żonę i córkę, które wystartują w rajdzie RMF Morocco Challenge - ta mocno zaskakująca wiadomość wywołała spore poruszenie w polskich mediach.