Ten artykuł dotyczy miasta w Hiszpanii. Zobacz też: Salamanka – prowincja w Hiszpanii.

Salamanca
Herb Flaga
Państwo	Hiszpania
Wspólnota autonomiczna	Kastylia i León
Prowincja	Salamanka
Alkad	Julián Lanzarote (Partido Popular)
Powierzchnia	39,34 km²
Wysokość	802 m n.p.m.
Populacja  • liczba ludności • gęstość	155 619 3955,74 os./km²
Nr kierunkowy	923
Kod pocztowy	37001-370nn
Tablice rejestracyjne	SA
Położenie na mapie Kastylii i Leónu Salamanca
Położenie na mapie Hiszpanii Salamanca
40°58′14″N 5°39′51″W/40,970556 -5,664167
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Portal Hiszpania

Stare miasto Salamanki[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Hiszpania
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, IV
Numer ref.	381
Region[b]	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1988 na 12. sesji
Multimedia w Wikimedia Commons
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Salamanka (hiszp. Salamanca) – miasto w zachodniej Hiszpanii, nad rzeką Tormes, liczy około 160 331 mieszkańców (2005). Stolica prowincji Salamanka w regionie Kastylia i León. Ośrodek handlowy, przemysłowy oraz naukowy i turystyczny.

Historia[edytuj | edytuj kod]

• Osada założona przez Iberów, w roku 217 p.n.e. zdobyta przez Hannibala, później pod rządami Rzymian i Wizygotów.
• W VIII w. zajęta przez Maurów, wielokrotnie w rękach muzułmanów lub chrześcijan.
• W XI w. otoczona murami obronnymi przez księcia Raymonda Burgundzkiego.
• W 1218 król Alfons IX założył uniwersytet w Salamance, który cieszył się sławą rywalizując do XVII wieku z uczelniami w Bolonii, Oxfordzie i Paryżu. Został zreorganizowany w 1254 r.
• Salamanka bardzo dużo zawdzięcza Królom Katolickim – Ferdynandowi II i Izabeli Katolickiej, którzy ufundowali katedrę, wiele kościołów, klasztorów i pałaców.
• 12 lipca 1812 połączone wojska brytyjskie, hiszpańskie i portugalskie pokonały tu (bitwa pod Salamanką) wojska Napoleona. Po przegranej Francuzów i odejściu wojsk sprzymierzonych miasto zostało złupione.
• W czasie wojny domowej generał Franco miał tutaj kwaterę główną.
• Obecnie Salamanka jest kwitnącym miastem, a uniwersytet walczy o prymat z uczelniami w Madrycie i Barcelonie.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

• Plaza Mayor – plac główny wybudowany w XVIII wieku, zaliczany do najpiękniejszych w Hiszpanii. Stoją przy nim trzykondygnacyjne kamienice oraz dwa ratusze. Większy z ratuszy ozdobiony jest zegarem i dzwonnicą a fasada medalionami z wizerunkami bohaterów Hiszpanii.
• Uniwersytet – fasada główna uważana za jedną z najpiękniejszych w Hiszpanii. Fasada z medalionem Królów Katolickich, wizerunkiem papieża, posągami Herkulesa i Wenus oraz dużą ilością tarcz heraldycznych i kunsztownych płaskorzeźb.
  • Patia z krużgankami o pięknych łukach.
  • Schody prowadzące do Biblioteki, słynącej ze zbiorów na całym świecie.
• Stara Katedra (Catedral Vieja) – romański kościół z XII wieku, ze szczególnie piękną kopułą Torre del Gallo, wspaniałym ołtarzem, krużgankami i gotyckimi grobowcami w niszach z dobrze zachowanymi freskami.
• Nowa Katedra (Catedral Nueva) – ostatni gotycki kościół w Hiszpanii, którego budowę rozpoczął około 1500 roku Hontanon (twórca katedry w Segowii), a którego budowę zakończono w 1733. Godny podziwu jest przede wszystkim portal główny, we wnętrzu krypty, kaplice i stalle. Z zewnątrz fasady w stylu plateresco z płaskorzeźbami, wieża o wys.110 m, której kopuła wykazuje wpływy „churrigueryzmu”. Z prawej nawy bocznej przechodzi się do Starej Katedry, której fragment został oderwany podczas budowy nowej katedry.
• Klasztor dominikanów (San Esteban) – zbudowany w latach 1524-1610. Piękna fasada szczytowa w stylu plateresco uformowana w kształt trzyskrzydłowego ołtarza. We wnętrzu kościoła klasztornego barokowy ołtarz z 1693 – dzieło J. Churriguery. W klasztorze grobowiec księcia Alby, hiszpańskiego namiestnika Niderlandów.
• Dom Muszli (Casa de las Conchas) – rezydencja z XV–XVI wieku zdobiona wyrytymi w kamieniu muszlami symbolizującymi pielgrzymkę do Santiago, którą odbył właściciel domu.
• Puente Romano – most nad rzeką Tormes, piętnaście łukowych przęseł pochodzi z czasów rzymskich.

• 

  San Esteban, klasztor Dominikanów

• 

  Panorama Salamanki

• 

  Catedral Nueva de Salamanca

Transport[edytuj | edytuj kod]

W mieście znajduje się stacja kolejowa Salamanca. na dalekich przedmieściach funkcjonuje port lotniczy Salamanka-Matacán.

Klimat[edytuj | edytuj kod]

Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]

• Coimbra, Portugalia
• Würzburg, Niemcy
• Nîmes, Francja

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Strona internetowa miasta (hiszp.)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

p • d • e Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Hiszpanii Kulturowe Historyczne centrum Kordoby Alhambra, Generalife i Albaicín w Grenadzie Katedra w Burgos Klasztor i pałac Eskurial pod Madrytem Dzieła Gaudiego w Barcelonie: Park Güell, Pałac Güell, Casa Milà, Casa Vicens, fasada Narodzenia Pańskiego i krypta katedry Sagrada Família, Casa Batlló i krypta w Colonia Güell Jaskinia Altamira i paleolityczna sztuka jaskiniowa północnej Hiszpanii Stare miasto i akwedukt w Segowii Zabytki Oviedo i Królestwa Asturii Stare miasto w Santiago de Compostela Stare miasto w Ávili wraz z kościołami poza murami Zabytki w stylu mudejar w Aragonii Historyczne centrum Toledo Stare miasto w Cáceres Katedra, alkazar i Główne Archiwum Indii w Sewilli Stare miasto w Salamance Klasztor w Poblet Zespół archeologiczny w Méridzie Królewski klasztor Santa Maria de Guadalupe Szlak pielgrzymkowy do Santiago de Compostela Historyczne miasto warowne Cuenca Giełda Jedwabiu w Walencji Las Médulas Pałac Muzyki Katalońskiej i szpital św. Pawła w Barcelonie Klasztory Yuso i Suso w San Millán de la Cogolla Sztuka naskalna basenu Morza Śródziemnego na Półwyspie Iberyjskim Prehistoryczna sztuka naskalna w dolinie Côa i Siega Verde[A] Uniwersytet i dzielnica zabytkowa w Alcalá de Henares San Cristóbal de La Laguna stanowisko archeologiczne Risco Caído Stanowisko archeologiczne Atapuerca Zespół katalońskich kościołów romańskich w Vall de Boí Zespół archeologiczny Tarraco Gaj palmowy w Elche Rzymskie mury obronne w Lugo Krajobraz kulturowy Aranjuezu Renesansowe zespoły zabytkowe Úbeda i Baeza Most Biskajski Wieża Herkulesa Krajobraz kulturowy Serra de Tramuntana Kopalnie rtęci w Almadén i Idrii[B] Przyrodnicze Park Narodowy Garajonay Park Narodowy Doñana Park Narodowy Teide Kulturowe i przyrodnicze Pireneje – Mont Perdu[C] Ibiza – różnorodność biologiczna i kulturowa Niematerialne Misterium w Elche Patum de Berga Trybunały Irygacyjne śródziemnomorskiego wybrzeża Hiszpanii: Rada Mędrców w Murcji i Trybunał Wodny w Walencji Język gwizdów z wyspy La Gomera Pieśń Sybilli z Majorki Flamenco Castell Dieta śródziemnomorska Święto Matki Bożej Dobrego Zdrowia w Algemesí Święto dziedzińców w Kordowie Sokolnictwo ↑ Wspólnie z Portugalią ↑ Wspólnie ze Słowenią ↑ Wspólnie z Francją

p • d • e Gminy prowincji Salamanka Abusejo Agallas Ahigal de los Aceiteros Ahigal de Villarino La Alameda de Gardón La Alamedilla Alaraz Alba de Tormes Alba de Yeltes La Alberca La Alberguería de Argañán Alconada Aldea del Obispo Aldeacipreste Aldeadávila de la Ribera Aldealengua Aldeanueva de Figueroa Aldeanueva de la Sierra Aldearrodrigo Aldearrubia Aldeaseca de Alba Aldeaseca de la Frontera Aldeatejada Aldeavieja de Tormes Aldehuela de la Bóveda Aldehuela de Yeltes Almenara de Tormes Almendra Anaya de Alba Añover de Tormes Arabayona de Mógica Arapiles Arcediano El Arco Armenteros La Atalaya Babilafuente Bañobárez Barbadillo Barbalos Barceo Barruecopardo La Bastida Béjar Beleña Bermellar Berrocal de Huebra Berrocal de Salvatierra Boada El Bodón Bogajo La Bouza Bóveda del Río Almar Brincones Buenamadre Buenavista El Cabaco La Cabeza de Béjar Cabeza del Caballo Cabezabellosa de la Calzada Cabrerizos Cabrillas Calvarrasa de Abajo Calvarrasa de Arriba La Calzada de Béjar Calzada de Don Diego Calzada de Valdunciel Campillo de Azaba El Campo de Peñaranda Candelario Canillas de Abajo Cantagallo Cantalapiedra Cantalpino Cantaracillo Carbajosa de la Sagrada Carpio de Azaba Carrascal de Barregas Carrascal del Obispo Casafranca Las Casas del Conde Casillas de Flores Castellanos de Moriscos Castellanos de Villiquera Castillejo de Martín Viejo Castraz Cepeda Cereceda de la Sierra Cerezal de Peñahorcada Cerralbo El Cerro Cespedosa de Tormes Chagarcía Medianero Cilleros de la Bastida Cipérez Ciudad Rodrigo Coca de Alba Colmenar de Montemayor Cordovilla Cristóbal El Cubo de Don Sancho Dios le Guarde Doñinos de Ledesma Doñinos de Salamanca Ejeme La Encina Encina de San Silvestre Encinas de Abajo Encinas de Arriba Encinasola de los Comendadores Endrinal Escurial de la Sierra Espadaña Espeja Espino de la Orbada Florida de Liébana Forfoleda Frades de la Sierra La Fregeneda Fresnedoso Fresno Alhándiga La Fuente de San Esteban Fuenteguinaldo Fuenteliante Fuenterroble de Salvatierra Fuentes de Béjar Fuentes de Oñoro Gajates Galindo y Perahuy Galinduste Galisancho Gallegos de Argañán Gallegos de Solmirón Garcibuey Garcihernández Garcirrey Gejuelo del Barro Golpejas Gomecello Guadramiro Guijo de Ávila Guijuelo Herguijuela de Ciudad Rodrigo Herguijuela de la Sierra Herguijuela del Campo Hinojosa de Duero Horcajo de Montemayor Horcajo Medianero La Hoya Huerta Iruelos Ituero de Azaba Juzbado Lagunilla Larrodrigo Ledesma Ledrada Linares de Riofrío Lumbrales Machacón Macotera Madroñal El Maíllo Malpartida Mancera de Abajo El Manzano Martiago Martín de Yeltes Martinamor Masueco La Mata de Ledesma Matilla de los Caños del Río La Maya Membribe de la Sierra Mieza El Milano Miranda de Azán Miranda del Castañar Mogarraz Molinillo Monforte de la Sierra Monleón Monleras Monsagro Montejo Montemayor del Río Monterrubio de Armuña Monterrubio de la Sierra Morasverdes Morille Moríñigo Moriscos Moronta Mozárbez Narros de Matalayegua Nava de Béjar Nava de Francia Nava de Sotrobal Navacarros Navales Navalmoral de Béjar Navamorales Navarredonda de la Rinconada Navasfrías Negrilla de Palencia Olmedo de Camaces La Orbada Pajares de la Laguna Palacios del Arzobispo Palaciosrubios Palencia de Negrilla Parada de Arriba Parada de Rubiales Paradinas de San Juan Pastores El Payo Pedraza de Alba Pedrosillo de Alba Pedrosillo de los Aires Pedrosillo el Ralo El Pedroso de la Armuña Pelabravo Pelarrodríguez Pelayos La Peña Peñacaballera Peñaparda Peñaranda de Bracamonte Peñarandilla Peralejos de Abajo Peralejos de Arriba Pereña de la Ribera Peromingo Pinedas El Pino de Tormes Pitiegua Pizarral Poveda de las Cintas Pozos de Hinojo Puebla de Azaba Puebla de San Medel Puebla de Yeltes Puente del Congosto Puertas Puerto de Béjar Puerto Seguro Rágama La Redonda Retortillo La Rinconada de la Sierra Robleda Robliza de Cojos Rollán Saelices el Chico La Sagrada El Sahugo Salamanka Saldeana Salmoral Salvatierra de Tormes San Cristóbal de la Cuesta San Esteban de la Sierra San Felices de los Gallegos San Martín del Castañar San Miguel de Valero San Miguel del Robledo San Morales San Muñoz San Pedro de Rozados San Pedro del Valle San Pelayo de Guareña Sanchón de la Ribera Sanchón de la Sagrada Sanchotello Sancti-Spíritus Sando Santa María de Sando Santa Marta de Tormes Santiago de la Puebla Santibáñez de Béjar Santibáñez de la Sierra Santiz Los Santos Sardón de los Frailes Saucelle Sepulcro-Hilario Sequeros Serradilla del Arroyo Serradilla del Llano La Sierpe Sieteiglesias de Tormes Sobradillo Sorihuela Sotoserrano Tabera de Abajo La Tala Tamames Tarazona de Guareña Tardáguila El Tejado Tejeda y Segoyuela Tenebrón Terradillos Topas Tordillos El Tornadizo Torresmenudas Trabanca Tremedal de Tormes Valdecarros Valdefuentes de Sangusín Valdehijaderos Valdelacasa Valdelageve Valdelosa Valdemierque Valderrodrigo Valdunciel Valero Vallejera de Riofrío Valsalabroso Valverde de Valdelacasa Valverdón Vecinos Vega de Tirados Las Veguillas La Vellés Ventosa del Río Almar La Vídola Villaflores Villagonzalo de Tormes Villalba de los Llanos Villamayor Villanueva del Conde Villar de Argañán Villar de Ciervo Villar de Gallimazo Villar de la Yegua Villar de Peralonso Villar de Samaniego Villares de la Reina Villares de Yeltes Villarino de los Aires Villarmayor Villarmuerto Villasbuenas Villasdardo Villaseco de los Gamitos Villaseco de los Reyes Villasrubias Villaverde de Guareña Villavieja de Yeltes Villoria Villoruela Vilvestre Vitigudino Yecla de Yeltes Zamarra Zamayón Zarapicos La Zarza de Pumareda Zorita de la Frontera