Kamionka (powiat lubartowski)

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Kamionka w innych znaczeniach tego słowa.
Kamionka
— miasto w gminie miejsko-wiejskiej —
Ilustracja
Zabytkowa plebania
Państwo  Polska
Województwo  lubelskie
Powiat lubartowski
Gmina Kamionka
Prawa miejskie ok. 1450-1870, 2021
Burmistrz Karol Ługowski
Powierzchnia 5,27 km²
Populacja (2011)
• liczba ludności
• gęstość
1925[1]
365 os./km²
Strefa numeracyjna 81
Kod pocztowy 21-132[2]
Tablice rejestracyjne LLB
Położenie na mapie gminy Kamionka
Mapa lokalizacyjna gminy Kamionka
Kamionka
Kamionka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Kamionka
Kamionka
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa lokalizacyjna województwa lubelskiego
Kamionka
Kamionka
Położenie na mapie powiatu lubartowskiego
Mapa lokalizacyjna powiatu lubartowskiego
Kamionka
Kamionka
Ziemia51°28′14″N 22°27′47″E/51,470556 22,463056
TERC (TERYT) 0608054
SIMC 0382480
Urząd miejski
ul. Lubartowska 1
21-132 Kamionka
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kamionka – miasto w Polsce położone na Wysoczyźnie Lubartowskiej, w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Kamionka. Leży w historycznej Małopolsce, w ziemi lubelskiej[3].

Lokowana ok. 1450–1458 jako prywatne miasto szlacheckie[4]. W drugiej połowie XVI wieku położona w powiecie lubelskim w województwie lubelskim[5]. Prawa miejskie utraciła 13 stycznia 1870[6]. Miejscowość uzyskała ponownie status miasta 1 stycznia 2021[7].

1874–1954 siedziba gminy Kamionka[8][9][10], 1954–1972 gromady Kamionka[11], a od 1973 ponownie gminy Kamionka[12]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.

Integralne części miasta Kamionka[13][14]
SIMC Nazwa
0382496 Grabowy Las
0382504 Kokosz
0382510 Krzywy Dąb
0382527 Laski
0382533 Nowy Skrobów
0382540 Ostrów
0382579 Polny Młyn
0382585 Stare Pole

Historia[edytuj | edytuj kod]

Najstarsza zachowana pewna wzmianka o Kamionce (Camon’ka) pochodzi z 1415.

W 1450 Jan z Oleśnicy za zgodą króla Kazimierza IV Jagiellończyka przekształcił system prawny miasta z prawa polskiego na niemieckie, co bardzo poprawiło sytuację ekonomiczną i prawną mieszkańców.

W 1656 Kamionka została splądrowana i spalona przez wojska szwedzkie. Wtedy straciła m.in. dawne przywileje królewskie. Jacek Michałowski – ówczesny właściciel, starosta krzepicki, przywilejem Jana II Kazimierza z 1659 przywrócił miastu prawo magdeburskie. Nękające miasteczko epidemie zdziesiątkowały ludność, a pożary w 1806 i 1845 zniszczyły jego zabudowania. Powstanie styczniowe było dla miasta wielkim ciosem: wielu mieszkańców zginęło w bitwach i potyczkach, wielu innych aresztowano i wywieziono na Syberię.

13 stycznia 1870 pozbawiono Kamionkę praw miejskich[15]. Otrzymała status osady i stała się siedzibą gminy.

27 stycznia 2020 roku, Radni Rady Gminy Kamionka podjęli uchwałę w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych, w przedmiocie odzyskania praw miejskich przez Kamionkę, które zakończyły się 16 marca 2020. 72,04% głosujących opowiedziało się za odzyskaniem praw miejskich, 12,73% przeciw, 14,60% wstrzymało się od głosu, 0,63% głosów nieważnych[16]. Kamionka uzyskała ponownie status miasta 1 stycznia 2021 r.[7]

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • Kościół parafialny pod wezwaniem św. św. Piotra i Pawła – murowany kościół wzniesiony pod koniec XV w. lub początku XVI, najstarszy w powiecie lubartowskim, należy do najstarszych w województwie lubelskim. Zachował swoją gotycką bryłę, przez co na Lubelszczyźnie jest unikatem.
  • Kaplica grobowa rodziny Weyssenhoffów z 1848
  • Zabytkowe domy mieszkalne i budynki gospodarskie
  • Cmentarz rzymskokatolicki: kaplica grobowa rodziny Zamoyskich z lat 1890–1893 oraz zabytkowe nagrobki
  • Cmentarz żydowski

  • Kościół pw. św. św. Piotra i Pawła

  • Kaplica grobowa Zamoyskich na cmentarzu parafialnym (1890-93)

  • Kaplica grobowa rodziny Weyssenhoffów

  • Historyczny herb Kamionki

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ GUS, Bank Danych Lokalnych.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 417 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Księga sądowa miasta Kamionki w ziemi lubelskiej 1481-1559, oprac. Anna Sochacka i Grzegorz Jawor. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2009. ​ISBN 978-83-227-2924-3​.
  4. ↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 157.
  5. ↑ Województwo lubelskie w drugiej połowie XVI wieku, Warszawa 1966, mapa.
  6. ↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13) stycznia 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 465).
  7. ↑ a b (Dz.U. z 2020 r. poz. 1332) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2020 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedziby władz gminy.
  8. ↑ Skorowidz Królestwa Polskiego, czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2.
  9. ↑ Powiat lubartowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 381.
  10. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom IV – Województwo Lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924.
  11. ↑ Uchwała Nr 11 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu lubartowskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 23 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 3 grudnia 1954 r., Nr. 15, Poz. 64).
  12. ↑ Uchwała Nr XXI/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie lubelskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 20 grudnia 1972, Nr 12, Poz. 239).
  13. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  14. ↑ GUS. Rejestr TERYT.
  15. ↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 471).
  16. ↑ Gmina Kamionka, Wyniki konsultacji społecznych w sprawie nadania praw miejskich dla miejscowości Kamionka, Gmina Kamionka [dostęp 2020-03-22] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Miasta województwa lubelskiego
Miasta powiatowe
Miasta powiatów grodzkich
Miasta powiatów ziemskich
Herb województwa lubelskiego
Miasta gminne
p • d • e
Gmina Kamionka
Miasto Herb gminy
Wsie
Kolonie
Części miasta
  • Grabowy Las
  • Kokosz
  • Krzywy Dąb
  • Laski
  • Nowy Skrobów
  • Ostrów
  • Stare Pole
  • Polny Młyn
Integralne
części wsi
  • Borek
  • Folwark
  • Justynów
  • Kąty
  • Kolonia Kozłówka
  • Koszary
  • Kruk
  • Łucjanówka
  • Milin
  • Nowiny
  • Okrągłe
  • Olszyna
  • Ożarów
  • Rososz
  • Sachalin
  • Stara Wieś
  • Ujmy
  • Wielocha
  • Zaolszynie
p • d • e
Powiat lubartowski
Miasta Herb powiatu lubartowskiego
Gminy miejskie
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie
p • d • e
Miasta zdegradowane reformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem, (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta, (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta, (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).


© Materiał pochodzi z Wikipedia i jest na licencji GFDL

Losowe treści:

Wydarzenia

W Moskwie odsłonięto pierwszy w Rosji pomnik Jana Pawła II. Ma ponad 1,8 m wysokości i waży dwie tony.

Rocznice

1871 – zmarł Charles Babbage, angielski, matematyk i mechanik, twórca maszyny analitycznej

1976 – premiera filmu Brunet wieczorową porą

Muzyka

21 listopada ukaże się nowy singiel wokalistki zatytułowany "Marry The Night". Artystka zaprezentowała właśnie okładkę nowego singla. Na singlu usłyszymy także prawdopodobnie kilka remiksów. Jak zdradziła piosenkarka, "Marry The Night" opowiada o jej miłości do swojego rodzinnego miasta.

Sport

Adam Małysz zabierze do Maroka swoją żonę i córkę, które wystartują w rajdzie RMF Morocco Challenge - ta mocno zaskakująca wiadomość wywołała spore poruszenie w polskich mediach.