Ten artykuł od 2010-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Getynga Göttingen
Herb Flaga
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Dolna Saksonia
Zarządzający	Rolf-Georg Köhler↗
Powierzchnia	116,89 km²
Populacja (31.12.2013) • liczba ludności • gęstość	116 891 1 000 os./km²
Nr kierunkowy	0551
Kod pocztowy	37001-37099
Tablice rejestracyjne	GÖ
Położenie na mapie Dolnej Saksonii Getynga
Położenie na mapie Niemiec Getynga
51°32′N 9°56′E/51,533333 9,933333
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Portal Niemcy

Getynga (niem. Göttingen, dolnoniem. Chöttingen) – akademickie miasto powiatowe w Niemczech, nad rzeką Leine, na południowym krańcu kraju związkowego Dolna Saksonia, siedziba powiatu Getynga. W roku 2013 miasto liczyło 116 891 mieszkańców. Jeden z głównych ośrodków naukowych kraju (ponad 30 tys. studentów). Liczące się centrum turystyczne oraz kulturalne.

Symbolem miasta jest niewielka fontanna – figura Gęsiareczki z 1901.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Figura Gęsiareczki

Pierwsza wzmianka o Getyndze pochodzi z 953 roku. Znajdował się tam już wtedy pałac cesarski Grona, gdzie odbywały się posiedzenia parlamentu oraz spotkania cesarza i królów. W 1180 pałac został zniszczony przez Henryka Lwa. Prawa miejskie uzyskane ok. 1210 roku. Od XIV wieku ośrodek sukiennictwa oraz członek Hanzy (w latach 1351–1572). Znajdujący się w mieście słynny uniwersytet założony w 1734 r. ukończyło ponad 30 laureatów Nagrody Nobla, między innymi: Adolf Butenandt i Walther Hermann Nernst. Studiowali lub wykładali tamże tak wielcy uczeni jak: Carl Friedrich Gauss, Wilhelm Weber, Peter Gustav Lejeune Dirichlet, David Hilbert, Max Born, J. Robert Oppenheimer, Friedrich Hund. W Getyndze ukończył studia filolog klasyczny Gotfryd Ernest Groddeck – profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Miasto jest siedzibą czterech instytutów badawczych Towarzystwa Maxa Plancka. Z Getyngi pochodzi zespół crossoverowy Guano Apes. Po II wojnie światowej na Uniwersytet Georga Augusta w Getyndze przeniesiono kadrę naukową z Uniwersytetu Albertyna w Królewcu (miasto włączone do ZSRR).

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Przemysł metalowy, poligraficzny, elektrotechniczny, precyzyjny, optyczny i farmaceutyczny.

Transport[edytuj | edytuj kod]

Drogowy[edytuj | edytuj kod]

W relacji północ-południe zachodnim obejściem miasta jest autostrada A7. Przez miasto przebiegają drogi krajowe B3 oraz B27.

Kolejowy[edytuj | edytuj kod]

Stacja kolejowa w Getyndze znajduje się w kierunku zachodnim względem średniowiecznego centrum miasta. Zatrzymują się na niej pociągi regionalne, nocne oraz składy dużej prędkości ICE.

Publiczny transport zbiorowy[edytuj | edytuj kod]

Transport miejski[edytuj | edytuj kod]

Realizacją transportu miejskiego zajmują się Zakłady komunikacyjne w Getyndze (Göttinger Verkehrsbetriebe GmbH, GöVB). System transportu w mieście oparty jest na 27 liniach autobusowych (19 linii dziennych oraz 8 linii nocnych) oraz około 500 przystankach autobusowych.

Transport międzymiastowy[edytuj | edytuj kod]

Transport międzymiastowy oraz podmiejski realizowany jest z dworca autobusowego (Zentraler Omnibusbahnhof Goettingen, ZOB) znajdującego się w pobliżu stacji kolejowej.

Transport rowerowy[edytuj | edytuj kod]

W Getyndze znajduje się pierwsza w Niemczech „ekspresowa trasa rowerowa” (eRadschnellweg)^[1]. Droga o długości 4 km łączy stację kolejową z Północnym Kampusem Uniwersytetu.

Rynek w Getyndze

Osoby[edytuj | edytuj kod]

urodzeni w Getyndze[edytuj | edytuj kod]

• Herbert Grönemeyer – niemiecki piosenkarz i aktor.
• Sandra Nasić – wokalistka

Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]

• Wielka Brytania: Cheltenham od 1951
• Nikaragua: La Paz Centro od 1989
• Francja: Pau od 1982
• Polska: Toruń od 1978
• Saksonia-Anhalt: Wittenberga od 1988

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

• 1998 – Medal „Za zasługi dla Miasta Torunia” na wstędze^[2]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

• Göttingen
• Nagroda im. Samuela Bogumiła Lindego

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• strona oficjalna miasta (niem. • pol. • ang. • fr.)
• GÖSIS – dane statystyczne miasta (niem.)
• zdjęcia domów z muru pruskiego w Getyndze

p • d • e Powiat Getynga (Landkreis Göttingen) Siedziba powiatu: Getynga (Göttingen) Miasteczka (Flecken) Adelebsen Bovenden Gieboldehausen Miasta Bad Lauterberg im Harz Bad Sachsa Dransfeld Duderstadt Getynga (Göttingen) Hann. Münden Herzberg am Harz Osterode am Harz Gminy samodzielne (Einheitsgemeinde) Adelebsen Bad Grund (Harz) Bovenden Friedland Gleichen Rosdorf Staufenberg Walkenried Gminy zbiorowe (Samtgemeinde) Dransfeld Gieboldehausen Hattorf am Harz Radolfshausen Obszary wolne administracyjnie (Gemeindefreies Gebiet) Harz

p • d • e Związek Hanzeatycki Wykaz miast hanzeatyckich Region nadreński (Ren – Moza) Dinant Duisburg Düsseldorf Emmerich Grieth KOLONIA[A] Neuss Nijmegen Roermond Tiel Venlo Wessel Zaltbommel Region IJssel i Zuiderzee Arnhem DEVENTER[B] Doesborg Elburg Harderwijk Hasselt Hattem KAMPEN[B] Ommen Stavoren Zutphen Zwolle Wybrzeże Morza Północnego Groningen BREMA[B] Stade Buxtehude HAMBURG[B] Między Renem i Wezerą (Westfalia) Ahlen Allendorf Altena Arnsberg Attendorn Beckum Belecke Bielefeld Blankenstein (Hattingen) Bocholt Bochum Bödefeld Borgentreich Borken Brakel Breckerfeld Brilon Coesfeld Dorsten DORTMUND[A] Drolshagen Dülmen Essen Eversberg Freienohl Fürstenau Geseke Grevenstein Hachen Hagen Haltern Hamm Hattingen Herford Hirschberg Hörde Hüsten Iburg Iserlohn Kallenhardt Kamen Langscheid Lemgo Lüdenscheid Lünen Melle Menden Minden MÜNSTER[B] Neheim Neuenrade Neustadt Nieheim Oldenzaal Olpe OSNABRÜCK[B] Paderborn Peckelsheim Plettenberg Quakenbrück Ratingen Recklinghausen Rheine Rüthen Schwerte SOEST[B] Solingen Sundern Telgte Unna Vörden Vreden Warburg Warendorf Warstein Wattenscheid Werl Werne Westhofen Wetter Wiedenbrück Między Wezerą i Łabą (Dolna Saksonia) Alfeld Aschersleben Bockenem BRUNSZWIK[A] Einbeck Gardelegen GOSLAR[B] Gronau Halberstadt Hameln Hanower Helmstedt HILDESHEIM[B] LÜNEBURG[B] MAGDEBURG[B] Osterburg Quedlinburg Salzwedel Seehausen Stendal Tangermünde Ulzen Werben Niemcy środkowe (na południe do Harzu między górną Wezerą i Soławą) Duderstadt Erfurt Getynga Halle Merseburg Mühlhausen Naumburg Nordhausen Northeim Osterode Uslar Brandenburgia Berlin Brandenburg Frankfurt nad Odrą Havelberg Cölln Kyritz Perleberg Pritzwalk Południowe wybrzeże Bałtyku w granicach cesarstwa Kilonia LUBEKA[A] WISMAR[B] ROSTOCK[B] STRALSUND[B] Greifswald Demmin Gützkow Szczecin Białogard Darłowo Goleniów Gryfice Kamień Kołobrzeg Koszalin Sławno Słupsk Stargard Trzebiatów Wolin Prusy, Polska Braniewo Chełmno GDAŃSK[A] Elbląg KRÓLEWIEC[B] TORUŃ[B] Wrocław Kraków Inflanty DORPAT[B] Goldingen Kokenhusen Lemsal Parnawa REWEL[B] Roop RYGA[B] Valmiera Viljandi Wenden Windawa Szwecja Kalmar Nyköping SZTOKHOLM[B] VISBY[A] ↑ a b c d e f miasto-przywódca rejonu lub okręgu ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t miasto odegrała poważną rolę w Hanzie