Fez
| ||
Panorama miasta | ||
Państwo | ![]() | |
Region | Fez-Meknes | |
Burmistrz | Idriss Azami Al Idrissi↗ | |
Populacja (2014) • liczba ludności |
1 091 512 | |
Nr kierunkowy | 05356 | |
Kod pocztowy | 30000–30206 | |
![]() | ||
Strona internetowa |
| ||
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | ||
![]() | ||
Państwo | ![]() | |
Typ | kulturowy | |
Spełniane kryterium | II, V | |
Numer ref. | 170 | |
Region[b] | Kraje arabskie | |
Historia wpisania na listę | ||
Wpisanie na listę | 1981 na 5. sesji | |
Fez (arab. فاس, Fās; marok. arab. Fas; berb. ⴼⴰⵙ, Fas; fr. Fès) – miasto w północnym Maroku, siedziba administracyjna regionu Fez-Meknes. W 2014 roku liczyło ok. 1,1 mln mieszkańców[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miasto zostało założone przez Idrisa I w VIII wieku n.e. Początkowo było tylko niewielką miejscowością, jednak rozbudowało się znacznie w następnym stuleciu, odkąd w 807 roku kolejny władca Idris II ustanowił tu pierwszą stolicę Maroka. Do miasta przybyli wtedy uchodźcy z dwóch najważniejszych ośrodków ówczesnego islamskiego świata - Kordowy w Andaluzji i Kairuanu w Tunezji. Za ich sprawą nastąpił gwałtowny rozwój Fezu. W końcu X wieku miasto było już niekwestionowanym ośrodkiem kulturalnym, religijnym i gospodarczym marokańskiego państwa. Średniowiecznym przybyszom europejskim jawiło się z jednej strony jako stolica fanatyzmu (było jednym z najświętszych miast islamu), a jednocześnie jako centrum nauk: kwitł tu rozwój medycyny, filozofii i matematyki. Według niektórych przekazów na tutejszym uniwersytecie Al-Karawijjin (najstarszy działający uniwersytet na świecie) studiował nawet papież Sylwester II, co nie jest jednak ostatecznie potwierdzone.
Fez stracił na znaczeniu za panowania dynastii Almorawidów (XI-XII wiek) i Almohadów (XII-XIII wiek), kiedy to stolica marokańskiego państwa mieściła się w Marrakeszu. Dopiero sułtani kolejnej dynastii Marynidów na powrót uczynili z Fezu swoją stolicę i znacznie uświetnili miasto. Fez podupadł jednak po raz kolejny za panowania Sadytów, którzy na stolicę znowu wybrali Marrakesz. Dopiero pierwsi władcy dynastii Alawitów w początkach XVII wieku przywrócili miastu jego dawną rangę - panował tu pierwszy marokański sułtan tej dynastii Maulaj Raszid. Już jednak jego brat i następca Maulaj Isma’il słynął z niechęci do mieszkańców Fezu i nałożył na nich wysokie podatki, a sam przeniósł się ze swoim dworem do pobliskiego Meknesu. Po jego śmierci przywrócono Fezowi wprawdzie rangę stolicy, jednak rozgorzały wtedy trwające aż do drugiej połowy XVIII wieku walki o władzę, a krótkotrwale utrzymujący się na tronie kolejni sułtani inwestowali przede wszystkim w wojny oraz rozbudowę pałacu. Dopiero rządy Muhammada III przyniosły względny spokój i rozwój miasta.
Za kolonialnych rządów francuskich następował dalszy rozwój miasta, powstała nowoczesna dzielnica ville nouvelle, jednak od początku francuskiego panowania miasto odgrywa już mniejszą rolę z uwagi na fakt, że stolicę Francuzi przenieśli do Rabatu.
Obecnie jednak Fez jest dużym ośrodkiem gospodarczym i turystycznym, a także centrum religijnym. W 1981 medyna w Fezie została wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. W 2001 utworzono w Fezie ogród botaniczny.
Ważniejsze zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Stara medyna - Stary Fez (Fas al-Bali) i nowsza Nowy Fez (Fas al-Dżdid)
- Meczet Al-Karawijjin,
- Meczet Andaluzyjski z IX i XII wiek
- Synagoga Ibn Danana
- Medresa Bu Inania
- Medresa Al-Attarin
- Grobowce Marynidów - ruiny na wzgórzu ponad miastem
- System dawnych murów obronnych z licznymi bramami (m. in. Bab Bu Dżelud, Bab al-Maruk i inne).
- Pałac królewski (nieudostępniany zwiedzającym)
- Fontanna Nejjarine
- Garbarnia Chouarasa - Jest to miejsce, które od niemal czasów średniowiecza się nie zmieniło. Z dachu garbarni widać kamienne kadzie w których farbuje się skóry. Wchodzący turyści dostają liście mięty by nie czuć nieprzyjemnego zapachu skór maczanych w moczu[2].
Sport[edytuj | edytuj kod]
W latach 2007-2012 rozgrywany był tutaj kobiecy turniej tenisowy cyklu WTA Tour, Grand Prix de SAR La Princesse Lalla Meryem.
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Francja: Montpellier, Strasburg
Włochy: Florencja
Izrael: Jerozolima
Burkina Faso: Bobo-Dioulasso
Pakistan: Lahaur
Portugalia: Coimbra
Polska: Kraków
Mauretania: Szinkit
Tunezja: Kairuan
Senegal: Saint-Louis
Korea Południowa: Suwon
Turcja: Izmir
Meksyk: Puebla
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Population légale des régions, provinces, préfectures, municipalités, arrondissements et communes du royaume d'après les résultats du RGPH 2014 (12 régions) (fr.). Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc. [dostęp 2018-01-27].
- ↑ Barbara Wasil: Maroko: Fez – co warto zobaczyć (pol.). 2013. [dostęp 2013-05-07].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Maroko. Przewodnik Pascala. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2006, s. 241-256.
|
© Materiał pochodzi z Wikipedia i jest na licencji GFDL
Losowe treści:
Wydarzenia
W Moskwie odsłonięto pierwszy w Rosji pomnik Jana Pawła II. Ma ponad 1,8 m wysokości i waży dwie tony.
Rocznice
1871 – zmarł Charles Babbage, angielski, matematyk i mechanik, twórca maszyny analitycznej
1976 – premiera filmu Brunet wieczorową porą
Muzyka
21 listopada ukaże się nowy singiel wokalistki zatytułowany "Marry The Night". Artystka zaprezentowała właśnie okładkę nowego singla. Na singlu usłyszymy także prawdopodobnie kilka remiksów. Jak zdradziła piosenkarka, "Marry The Night" opowiada o jej miłości do swojego rodzinnego miasta.
Sport
Adam Małysz zabierze do Maroka swoją żonę i córkę, które wystartują w rajdzie RMF Morocco Challenge - ta mocno zaskakująca wiadomość wywołała spore poruszenie w polskich mediach.