Biblioteka Watykańska

Biblioteka Watykańska
Bibliotheca Apostolica Vaticana
Ilustracja
Państwo  Watykan
Data założenia 1448, założył papież Mikołaj V
Rodzaje zbiorów 75 000 manuskryptów, 1,1 miliona drukowanych książek, w tym 8500 inkunabuły
Położenie na mapie Watykanu
Mapa lokalizacyjna Watykanu
Biblioteka Watykańska
Biblioteka Watykańska
Położenie na mapie Włoch
Mapa lokalizacyjna Włoch
Biblioteka Watykańska
Biblioteka Watykańska
Położenie na mapie Lacjum
Mapa lokalizacyjna Lacjum
Biblioteka Watykańska
Biblioteka Watykańska
Położenie na mapie Rzymu
Mapa lokalizacyjna Rzymu
Biblioteka Watykańska
Biblioteka Watykańska
41°54′17″N 12°27′16″E/41,904722 12,454444
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Hal Sykstyński w Bibliotece Watykańskiej
Sykstus IV mianuje Bartolomea Platinę prefektem Biblioteki Watykańskiej, fresk Melozzo da Forlì, około 1477 (Pinakoteka Watykańska)

Biblioteka Watykańska (Bibliotheca Apostolica Vaticana) – biblioteka znajdująca się na terenie państwa Watykan. Jedna z najstarszych i najbardziej znanych bibliotek.

Założona w 1448 przez papieża Mikołaja V jako publiczna biblioteka miasta Rzymu i początkowo zbiory zawierały 350 greckich, łacińskich i hebrajskich woluminów. Zbiory rosły w szybkim tempie – 1455 – 1200 woluminów, 1481 – 3500 woluminów, 1990 – 1,3 mln woluminów

Dzisiaj biblioteka przechowuje 75 000 manuskryptów i ponad 1,1 miliona drukowanych książek, w tym 8500 inkunabułów. Ponadto w Tajnych Archiwach Watykanu przechowywane jest 150 000 pozycji.

Biblioteka Watykańska jest biblioteką naukową w zakresie historii, prawa, filozofii, nauki i teologii, otwarta dla każdego kto potwierdzi swoje kwalifikacje i uzasadni cel ubiegania się o dostęp do zasobów biblioteki. Fotokopie stron książek z okresu 1801-1990 można zamówić osobiście lub poprzez pocztę elektroniczną.

Biblioteka Watykańska udostępniła też w Internecie kilkaset tysięcy historycznych wolumenów. System komputerowy, stworzony przez firmę Hewlett-Packard, od 2000 jest wykorzystywany do digitalizacji i katalogowania zbiorów – opisów książek, periodyków, druków, ilustracji, rysunków, fotografii, monet, medali, nut, nagrań i płyt CD-ROM – łącznie około 700 tysięcy wpisów bibliograficznych.

Kierownictwo[edytuj | edytuj kod]

Na czele Biblioteki Watykańskiej stoi Bibliotekarz Świętego Kościoła Rzymskiego. Urząd ten łączony jest tradycyjnie z funkcją Archiwisty Świętego Kościoła Rzymskiego. Obecnie urzędy te pełni arcybiskup José Tolentino Mendonça. W pracy pomaga mu prefekt biblioteki, którym obecnie jest ks. Cesare Pasini.

Bibliotekarze Świętego Kościoła Rzymskiego[edytuj | edytuj kod]

Bibliotekarz Lata życia Tytuł Czas urzędowania[1][2]
Marcello Cervini 1501–1555 Bibliothecarius I 1550-05-2424 maja 1550–1555-04-099 kwietnia 1555
Roberto de’ Nobili 1541–1559 Bibliothecarius II 1555–1559-01-1818 stycznia 1559
Alfonso Carafa 1540–1565 Bibliothecarius III 1559–1565-08-2929 sierpnia 1565
Marco Antonio Amulio 1506–1572 Bibliothecarius IV 1565–1572-03-1717 marca 1572[3]
Guglielmo Sirleto 1514–1585 Bibliothecarius V 1572-03-1818 marca 1572–1585-10-1616 października 1585
Antonio Carafa 1538–1591 Bibliothecarius VI 1585-10-1616 października 1585–1591-01-1313 stycznia 1591
Marcantonio Colonna 1523 ok.–1597 Bibliothecarius VII 1591–1597-03-1313 marca 1597
Cesare Baronio 1538–1607 Bibliothecarius VIII 1597–1607-06-3030 czerwca 1607[4]
Ludovico de Torres 1552–1609 Bibliothecarius IX 1607-07-044 lipca 1607–1609-07-088 lipca 1609
Scipione Borghese Caffarelli 1576–1633 Bibliothecarius X 1609-07-1111 lipca 1609–1618-02-1717 lutego 1618[5]
Scipione Cobelluzzi 1564–1626 Bibliothecarius XI 1618-02-1717 lutego 1618–1626-06-2929 czerwca 1626
Francesco Barberini 1597–1679 Bibliothecarius XII 1626-07-011 lipca 1626–0000-12-1313 grudnia
Antonio Marcello Barberini 1569–1646 Bibliothecarius XIII 1633-12-1313 grudnia 1633–1646-09-1111 września 1646
Orazio Giustiniani 1580–1649 Bibliothecarius XIV 1646-09-2525 września 1646–1649-07-2525 lipca 1649
Luigi Capponi 1583–1659 Bibliothecarius XV 1649-08-044 sierpnia 1649–1659-04-066 kwietnia 1659
Flavio Chigi 1631–1693 Bibliothecarius XVI 1659-06-2121 czerwca 1659–1681-09-1919 września 1681[6]
Lorenzo Brancati 1612–1693 Bibliothecarius XVII 1681-09-1919 września 1681–1693-11-3030 listopada 1693
Girolamo Casanate 1620–1700 Bibliothecarius XVIII 1693-12-022 grudnia 1693–1700-03-033 marca 1700
Enrico Noris 1631–1704 Bibliothecarius XIX 1700-03-2626 marca 1700–1704-02-2323 lutego 1704
Benedetto Pamphilj 1653–1730 Bibliothecarius XX 1704-02-2626 lutego 1704–1730-03-2222 marca 1730
Angelo Maria Quirini 1680–1755 Bibliothecarius XXI 1730-09-044 września 1730–1755-01-066 stycznia 1755
Domenico Passionei 1682–1761 Bibliothecarius XXII probibliotekarz od 1741-07-1010 lipca 1741;
bibliotekarz od 1755-01-2222 stycznia 1755;
do 1761-07-055 lipca 1761
Alessandro Albani 1692–1779 Bibliothecarius XXIII 1761-08-1212 sierpnia 1761–1779-12-1111 grudnia 1779
Francesco Saverio de Zelada 1717–1801 Bibliothecarius XXIV 1779-12-1515 grudnia 1779–1801-12-2929 grudnia 1801
Luigi Valenti Gonzaga 1725–1808 Bibliothecarius XXV 1802-01-1212 stycznia 1802–1808-12-2929 grudnia 1808
Giulio Maria della Somaglia 1744–1830 Bibliothecarius XXVI 1826-10-011 października 1826–1830-04-022 kwietnia 1830
Giuseppe Albani 1750–1834 Bibliothecarius XXVII 1830-04-2323 kwietnia 1830–1834-12-033 grudnia 1834
Luigi Lambruschini 1776–1854 Bibliothecarius XXVIII 1834-12-1111 grudnia 1834–1853-06-2727 czerwca 1853
Angelo Mai 1782–1854 Bibliothecarius XXIX 1853-06-2727 czerwca 1853–1854-09-099 września 1854
Antonio Tosti 1776–1866 Bibliothecarius XXX 1860-01-1313 stycznia 1860–1866-03-2020 marca 1866
Jean Baptiste François Pitra 1812–1889 Bibliothecarius XXXI 1869-01-1919 stycznia 1869–1889-02-099 lutego 1889[7]
Placido Maria Schiaffino 1829–1889 Bibliothecarius XXXII 1889-02-2020 lutego 1889–1889-09-2323 września 1889
Alfonso Capecelatro 1824–1912 Bibliothecarius XXXIII 1890-08-2929 sierpnia 1890–1912-11-1414 listopada 1912[8]
Mariano Rampolla del Tindaro 1843–1913 Bibliothecarius XXXIV 1912-11-2626 listopada 1912–1913-12-1616 grudnia 1913
Francesco di Paola Cassetta 1841–1919 Bibliothecarius XXXV 1914-01-033 stycznia 1914–1919-03-2323 marca 1919
Aidan [Francis Neil] Gasquet 1845–1929 Bibliothecarius XXXVI 1919-05-099 maja 1919–1929-04-055 kwietnia 1929
Franziskus Ehrle 1845–1934 Bibliothecarius XXXVII 1929-04-1717 kwietnia 1929–1934-03-3131 marca 1934
Giovanni Mercati 1866–1957 Bibliothecarius XXXVIII 1936-06-1818 czerwca 1936–1957-08-2323 sierpnia 1957
Eugène Tisserant 1884–1972 Bibliothecarius XXXIX 1957-09-1414 września 1957–1971-03-2727 marca 1971
Antonio Samorè 1905–1983 Bibliothecarius XL 1974-01-2525 stycznia 1974–1983-02-033 lutego 1983
Alfons Maria Stickler 1910–2007 Bibliothecarius XLI probibliotekarz od 1983-09-077 września 1983;
bibliotekarz od 1985-05-2727 maja 1985;
do 1988-07-011 lipca 1988
Antonio María Javierre Ortas 1921–2007 Bibliothecarius XLII 1988-07-011 lipca 1988–1992-01-2424 stycznia 1992
Luigi Poggi 1917–2010[9] Bibliothecarius XLIII probibliotekarz od 1992-04-099 kwietnia 1992;
bibliotekarz od 1994-11-2929 listopada 1994; do 1997-11-2525 listopada 1997
Jorge María Mejía 1923–2014 Bibliothecarius XLIV 1998-03-077 marca 1998–2003-11-2424 listopada 2003
Jean-Louis Tauran 1943–2018 Bibliothecarius XLV 2003-11-2424 listopada 2003–2007-06-2525 czerwca 2007
Raffaele Farina 1933 Bibliothecarius XLVI 2007-06-2525 czerwca 2007–2012-06-099 czerwca 2012
Jean-Louis Bruguès 1943 Bibliothecarius XLVII 2012-06-2626 czerwca 2012–2018-06-2626 czerwca 2018
José Tolentino Mendonça 1965 Bibliothecarius XLVIII od 2018-06-2626 czerwca 2018

Historia[edytuj | edytuj kod]

  • 1448 – papież Mikołaj V zakłada bibliotekę
  • 1481 – Bartolomeo Platina sporządza pierwszy pełny spis zbiorów, biblioteka zawiera 3500 woluminów (największy zbiór w ówczesnej Europie)
  • 1587 – papież Sykstus V zleca architektowi Domenico Fontanie budowę nowego budynku biblioteki w Watykanie. W tym budynku biblioteka mieści się do dnia dzisiejszego.
  • początek XVII wieku – papież Paweł V decyduje o wydzieleniu Tajnych Archiwów Watykanu
  • 1623 – Maksymilian I przekazuje zbiory biblioteki w Heidelbergu w podziękowaniu dla papieża Grzegorza XV za polityczne wsparcie w trakcie wojny trzydziestoletniej
  • 1657 – włączenie manuskryptów księstwa Urbino
  • 1661 – grecki uczony Leo Allatius zostaje bibliotekarzem biblioteki
  • 1689 – królowa Szwecji Krystyna Wazówna przekazuje swoje obszerne zbiory manuskryptów Bibliotece Watykańskiej
  • 1855 – kolekcja Cicognara zostaje włączona do Biblioteki Watykańskiej
  • 1891 – zbiory rodziny Borgiów powiększają zasoby biblioteki
  • 1900 – papież Leon XIII rozpoczyna modernizację biblioteki i proces udostępnienia zasobów biblioteki
  • 1902 – zbiory Barberini i Borgiani zasila bibliotekę
  • 1918 – standaryzacja katalogu książek zgodnie z obowiązującą normą katalogowania (Norme per il catalogo degli stampati)
  • 1921 – kolekcja Rossianii włączona w zasoby biblioteki
  • 1945 – kolekcja Patetta powiększa zasoby biblioteki
  • 2000 – początek digitalizacji zasobów

Wybrane manuskrypty[edytuj | edytuj kod]

W zbiorach biblioteki znajdują się między innymi następujące manuskrypty:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Vatican Library History.
  2. ↑ Vatican Apostolic LibraryInstitute Connected with the Holy See.
  3. ↑ Consistory of February 26, 1561 (II).
  4. ↑ Consistory of September June 5, 1596 (II).
  5. ↑ Consistory of July 18, 1605 (I).
  6. ↑ Consistory of April 9, 1657 (I).
  7. ↑ Consistory of March 16, 1863 (XIII).
  8. ↑ Consistory of July 27, 1885 (VIII).
  9. ↑ Luigi Poggi.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Digitalizacji Biblioteki Watykańskiej
W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem:
Biblioteka Watykańska

© Materiał pochodzi z Wikipedia i jest na licencji GFDL

Losowe treści:

Wydarzenia

W Moskwie odsłonięto pierwszy w Rosji pomnik Jana Pawła II. Ma ponad 1,8 m wysokości i waży dwie tony.

Rocznice

1871 – zmarł Charles Babbage, angielski, matematyk i mechanik, twórca maszyny analitycznej

1976 – premiera filmu Brunet wieczorową porą

Muzyka

21 listopada ukaże się nowy singiel wokalistki zatytułowany "Marry The Night". Artystka zaprezentowała właśnie okładkę nowego singla. Na singlu usłyszymy także prawdopodobnie kilka remiksów. Jak zdradziła piosenkarka, "Marry The Night" opowiada o jej miłości do swojego rodzinnego miasta.

Sport

Adam Małysz zabierze do Maroka swoją żonę i córkę, które wystartują w rajdzie RMF Morocco Challenge - ta mocno zaskakująca wiadomość wywołała spore poruszenie w polskich mediach.