Aglomeracja
Aglomeracja miejska (z łac. agglomeratio „nagromadzenie”) – jednostka morfologiczna tworząca spójny zespół wzajemnie powiązanych jednostek osadniczych, powstały w wyniku koncentracji zabudowy i zagospodarowania[1].
Aglomeracje są zwykle tworzone przez jednostki osadnicze odrębnych jednostek administracyjnych.
W urbanistyce jest to obszar o intensywnej zabudowie, charakteryzujący się również dużym zagęszczeniem ludności przebywającej na danym terenie okresowo (np. w ciągu dnia) lub stale. Aglomeracje charakteryzują się dużym przepływem osób i towarów oraz znaczną wymianą usług. W brzmieniu bardziej potocznym aglomeracja jest skupiskiem sąsiadujących ze sobą miast i wsi, które stanowią wspólny organizm, poprzez zintegrowanie lub uzupełnianie się rozmaitych form infrastruktury tych miejscowości oraz wzajemne wykorzystywanie potencjałów, którymi te miejscowości dysponują.[potrzebny przypis]
W gospodarce ściekowej aglomeracja to obszar, gdzie działalność ludzka jest wystarczająco skoncentrowana, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do jednego punktu (oczyszczalni)[2]. Może być to mniejszy obszar niż w typowym rozumieniu pojęcia aglomeracja.
Rozwój przestrzenny i demograficzny aglomeracji nie jest warunkiem wystarczającym do przekształcenia jej w obszar metropolitalny. Podstawową cechą aglomeracji jest powiązanie obszarów zurbanizowanych, a obszaru metropolitalnego jest integracja funkcjonalna i zewnętrzne funkcje metropolitalne[3].
Typologia aglomeracji miejskich[edytuj | edytuj kod]
Podział aglomeracji ze względu na charakter centrum[4]:
- aglomeracja monocentryczna (aglomeracja właściwa = sensu stricto) – z jednym dominującym ośrodkiem miejskim;
- aglomeracja policentryczna (konurbacja sensu largo) – z dwoma lub więcej ośrodkami miejskimi o zbliżonym potencjale:
- aglomeracja bicentryczna – z dwoma ośrodkami miejskimi o zbliżonym potencjale,
- konurbacja (konurbacja sensu stricto) – z trzema lub więcej ośrodkami miejskimi o zbliżonym potencjale,
- megalopolis – rozległy, policentryczny zespół połączonych aglomeracji miejskich, pozbawiony dominującego ośrodka.
Ze zjawiskiem aglomeracji związane jest również (lecz nie tożsame) pojęcie obszaru metropolitalnego.
Największe aglomeracje w Polsce[edytuj | edytuj kod]
powyżej 1 mln ludności:
- aglomeracja warszawska
- konurbacja górnośląska
- aglomeracja krakowska
- aglomeracja trójmiejska
- aglomeracja wrocławska
- aglomeracja łódzka
- aglomeracja poznańska
Największe aglomeracje świata[edytuj | edytuj kod]
| Nr | Miasto | Nazwa oryginalna | Państwo | Kontynent | Ludność aglomeracji[5][6][7] |
Ludność miasta[5][6][7] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Tokio | 東京 (Tōkyō) |  Japonia
|
Azja | 34 600 000 | 8 700 000 |
| 2 | Meksyk | Ciudad de México |  Meksyk
|
Ameryka Północna | 27 700 000 | 8 800 000 |
| 3 | Szanghaj | 上海 (Shànghǎi) |  Chiny
|
Azja | 25 800 000 | 13 400 000 |
| 4 | Nowy Jork | New York |  Stany Zjednoczone
|
Ameryka Północna | 23 600 000 | 11 100 000 |
| 5 | Bombaj | मुंबई (Mumbaī) |  Indie
|
Azja | 22 900 000 | 12 400 000 |
| 6 | Seul | 서울 (Sŏul) |  Korea Południowa
|
Azja | 21 500 000 | 10 400 000 |
| 7 | São Paulo | São Paulo |  Brazylia
|
Ameryka Południowa | 21 300 000 | 8 300 000 |
| 8 | Karaczi | كراچى (Karaći) |  Pakistan
|
Azja | 21 100 000 | 11 200 000 |
| 9 | Dżakarta | Jakarta |  Indonezja
|
Azja | 19 800 000 | 8 500 000 |
| 10 | Delhi | नई दिल्ली (Dilli) | Indie
|
Azja | 19 500 000 | 12 200 000 |
| 11 | Los Angeles | Los Angeles | Stany Zjednoczone
|
Ameryka Północna | 18 100 000 | 3 800 000 |
| 12 | Osaka | 大阪市 (Ōsaka-shi) | Japonia
|
Azja | 17 400 000 | 2 600 000 |
| 13 | Kair | القاهرة (al-Qāhira) |  Egipt
|
Afryka | 16 800 000 | 6 700 000 |
| 14 | Pekin | 北京 (Běijīng) | Chiny
|
Azja | 16 700 000 | 10 100 000 |
| 15 | Manila | Maynila |  Filipiny
|
Azja | 16 300 000 | 1 600 000 |
| 16 | Kalkuta | কলকাতা (Kolkata) | Indie
|
Azja | 16 100 000 | 5 000 000 |
| 17 | Dhaka | ধাক (Dhākā) |  Bangladesz
|
Azja | 15 900 000 | 6 700 000 |
| 18 | Stambuł | İstanbul |  Turcja
|
Azja/Europa | 15 300 000 | 11 300 000 |
| 19 | Moskwa | Москва |  Rosja
|
Europa | 15 000 000 | 10 400 000 |
| 20 | Lagos | Lagos |  Nigeria
|
Afryka | 14 900 000 | 7 900 000 |
| 21 | Buenos Aires | Buenos Aires |  Argentyna
|
Ameryka Południowa | 14 700 000 | 7 500 000 |
| 22 | Londyn | London |  Wielka Brytania
|
Europa | 13 700 000 | 8 100 000 |
| 23 | Rio de Janeiro | Rio de Janeiro | Brazylia
|
Ameryka Południowa | 12 400 000 | 6 000 000 |
| 24 | Teheran | تهران (Tehrān) |  Iran
|
Azja | 12 200 000 | 7 100 000 |
| 25 | Paryż | Paris |  Francja
|
Europa | 12 000 000 | 2 200 000 |
| ... | ||||||
| 209 | Katowice | Katowice |  Polska
|
Europa | 2 375 000 | 302 000 |
| 217 | Warszawa | Warszawa | Polska
|
Europa | 2 275 000 | 1 700 000 |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tadeusz Markowski, Tadeusz Marszał: Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja: problemy i pojęcia podstawowe. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 2006, s. 16. ISBN 83-89693-16-X.
- ↑ Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (91/271/EWG) OJ L 135, 30.5.1991.
- ↑ Tadeusz Markowski, Tadeusz Marszał: Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja: problemy i pojęcia podstawowe. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 2006, s. 14, 15. ISBN 83-89693-16-X.
- ↑ Tadeusz B. Hadaś, Typologia aglomeracji miejskich. Zarys problematyki. Instytut Tarnogórski i Muzeum, Tarnowskie Góry 2015 (w przygotowaniu).
- ↑ a b World Gazeetter: Largest agglomerations of the world (ang.). [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-28)].
- ↑ a b City Population: The Principal Aglomerations of the World (ang.).
- ↑ a b World Atlas: Largest Cities of the World by metro population (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
© Materiał pochodzi z Wikipedia i jest na licencji GFDL
Losowe treści:
Wydarzenia
W Moskwie odsłonięto pierwszy w Rosji pomnik Jana Pawła II. Ma ponad 1,8 m wysokości i waży dwie tony.
Rocznice
1871 – zmarł Charles Babbage, angielski, matematyk i mechanik, twórca maszyny analitycznej
1976 – premiera filmu Brunet wieczorową porą
Muzyka
21 listopada ukaże się nowy singiel wokalistki zatytułowany "Marry The Night". Artystka zaprezentowała właśnie okładkę nowego singla. Na singlu usłyszymy także prawdopodobnie kilka remiksów. Jak zdradziła piosenkarka, "Marry The Night" opowiada o jej miłości do swojego rodzinnego miasta.
Sport
Adam Małysz zabierze do Maroka swoją żonę i córkę, które wystartują w rajdzie RMF Morocco Challenge - ta mocno zaskakująca wiadomość wywołała spore poruszenie w polskich mediach.